PADDENSTOELEN OP DE ZANDSTUVE

Natuurgebied tussen Den Ham en Vroomshoop

 

Aad Kleijweg

In de vierde week van september 2019 en 2020 waren we een weekje op vakantie in bungalowpark de Lourenshoeve bij Den Ham. In de directe omgeving van dit park lag op loopafstand het natuurgebied De Zandstuve. Dit gebied ligt tussen de plaatsjes Den Ham en Vroomshoop. Tijdens deze week vakantie heb ik dagelijks dit natuurgebied bezocht en door gewandeld op onderzoek naar paddenstoelen.  Zowel de paddenstoelen op De Zandstuve als onderweg er naar toe worden in de publicatie beschreven en zijn gefotografeerd voor mijn website. Op de satellietfoto uit Google Earth kun je zien waar het natuurgebied is gelegen.

 

  1. Den Ham
  2. Vroomshoop
  3. Lourenshoeve
  4. De Zandstuve

Satellietfoto van De Zandstuve


De Zandstuve is een 138 hectare groot bosgebied gelegen in de provincie Overijssel.  Het gebied is makkelijk toegankelijk door de zandpaden die er doorheen lopen. Het heeft een gemengd bos van Dennen, Sparren, Larix, Eiken en Berken. Ook is er een stuk Heideveld en groeien er op de bodem op veel plaatsen mooie mossen.

Voor meer informatie over De Zandstuve klik hier

 


Appelrussula - Russula paludosa

Gefotografeerd: 27-09-2020


Eén van de eerste paddenstoelen die ik tegen kwam was de Dennenvoetzwam . Zoals de naam al aangeeft groeit deze zwam aan de voet van een levende Den, maar kan ook bij andere naaldbomen groeien. Jonge exemplaren zijn  fluwelig geel en kleuren later zwart.

DENNENVOETZWAM " Phaeolus schweinitzii "


Een paddenstoel die er veel voorkomt is de Valse Hanenkam. Deze soort groeit het liefst onder naaldbomen. Het is een mooie trechtervormige gele paddenstoel. Heb er zowel volwassen als jonge vruchtlichamen gevonden.

VALSE HANENKAM " Hygrophoropsis aurantiaca "


Van de Hanenkam of Cantharel ben ik één exemplaar tegen gekomen. Het is niet zo'n mooi exemplaar meer en was niet onderaf te fotograferen vanwege het tegenlicht. De Cantharel groeit zowel onder naald als loofbomen, Den, Eik, Beuk en Berk. De soort staat op de rode lijst.

HANENKAM CANTHAREL " Cantharellus cibarius "


Van de Grote sponszwam kwam ik één exemplaar tegen. De Grote sponszwam komt voor op zandige bodem en leeft aan de voet van naaldbomen.

GROTE SPONSZWAM " Sparassis crispa "


Aan de westelijke rand van de Zandstuve kwam ik een mooie groep Parelstuifzwammen tegen. De Parelstuifzwam komt voor op humusrijke grond zowel in loof als naaldbossen.

PARELSTUIFZWAM " Lycoperdon perlatum "


Aan de rand van het Bungalowpark Lourenshoeve kwam ik een mooie grote Plooivoetstuifzwam tegen met daarnaast enkele jonge exemplaren. De soort leeft het liefst op zandige bodem onder Dennen en bij Heide.

PLOOIVOETSTUIFZWAM " Lycoperdon excipuliforme "


Eveneens aan de rand van het Bungalowpark kwam ik een exemplaar tegen van de Zachtstekelige stuifzwam. De soort leeft het liefst op zandige bodem onder loofbomen.

ZACHTSTEKELIGE STUIFZWAM " Lycoperdon molle "


Nog een exemplaar van een jonge Stuifzwam kwam ik tegen op de Zandstuve. De zeldzame Stekelige stuifzwam. Exemplaar groeide op zandige bodem tussen het mos.

STEKELIGE STUIFZWAM " Lycoperdon echinatum "


Aan de rand van het heideveld in het mos kwam ik een groot exemplaar tegen van de Gele aardappelbovist. Een soort die vaker voorkomt in het gebied. Een soort die graag leeft op zandige grond onder loofbomen.

 

GELE AARDAPPELBOVIST " Scleroderma citrinum "


Een slijmzwamsoort waarvan ik er meerdere van heb aangetroffen is het Rossig buiskussen. De soort leeft op dood hout van zowel loof als naaldbomen.

ROSSIG BUISKUSSEN " Tubifera arachnoidea "


Een ander slijmzwammetje wat ik er aantrof is het Glanzend druivenpitje. De soort groeit op dood blad of afgevallen takjes.

GLANZEND DRUIVENPITJE " Leocarpus fragilis "


De Boompuist heb ik waargenomen in de naaldboomgedeeltes van het gebied. De soort leeft op dode stukken dennenhout.

BOOMPUIST " Oligoporus ptychogaster "


Muizenstaart zwammetje is een soort die er veel voorkomt daar waar de kegels van Dennen en Sparren op de grond liggen. Het is een klein paddenstoeltje die groeit op kegels  van de Den en de Spar.

MUIZENSTAARTZWAM " Baeospora myosura "


Bij een boomstronk groeide een mooie groep Witsteelfranjehoeden. Zowel jonge als oude exemplaren. De Witsteelfranjehoed groeit het liefst bij dood hout bij voorkeur Eik of Beuk op zandige grond.

WITSTEELFRANJEHOED " Psathyrella piluliformis "


Een leuk zwammetje waarvan ik er maar één ben tegen gekomen. Mogelijk als ik er beter op gelet had was ik er meer tegen gekomen want ik zag hem bij toeval naast een ander groepje paddenstoelen. De soort leeft het liefst op sparrenkegels die wel of niet zijn ingegraven in kalkhoudende zandige grond. Echter ik trof dit exemplaar op een verrot stammetje.

OORLEPELZWAM " Auriscalpium vulgare " 


Een soort die er veel voorkomt is de Dennenvlamhoed. De soort leeft het liefst onder Dennen.

DENNENVLAMHOED " Gymnopilus penetrans "


Een algemeen soort zwammetje wat ook in dit gebied voorkomt. Dit mooie donkere exemplaar trof ik aan op een dood stammetje naast het Ruiterpad. Deze soort groeit op stronken en takken van loofbomen.

GEWOON ELFENBANKJE " Trametes versicolor "


Aan de westelijke rand van het natuurgebied kwam ik de Vermiljoenhoutzwam tegen op een dode Berk. De soort leeft op dode Berk, Lijsterbes of Kers.

VERMILJOENHOUTZWAM " Pycnoporus cinnabarinus "


Gewoon eekhorentjesbrood is een soort die je in dit gebied heel erg veel tegenkomt. Deze soort leeft zowel in naald als loofbossen. De soort staat graag onder Eiken die in dit gebied volop aanwezig zijn.

GEWOON EEKHORENTJESBROOD " Boletus edulis "


Een andere boletensoort die in dit gebied voorkomt is de Gewone berkenboleet. Ik trof er een aantal zoals de naam al doet vermoeden onder Berken aan. De soort leeft bij Berken in loofbossen en gemengde bossen op voedselarme zure grond.

GEWONE BERKENBOLEET " Leccinum scabrum "


Ook de Gewone heksenboleet heb ik in dit gebied aangetroffen. Er stonden een paar mooie grote exemplaren naast het wandelpad. Het is een vrij algemene soort die bij voorkeur groeit in bossen op zure grond.

GEWONE HEKSENBOLEET " Boletus erythropus "


De Gewone krulzoom is een soort die je in het hele gebied naast de wandelpaden regelmatig tegen komt. De soort leeft in bossen op de grond en geeft de voorkeur aan de Berk.

GEWONE KRULZOOM "  Paxillus involutus "


Ook het Kleverig koraalzwammetje is een soort die je in dit gebied regelmatig tegenkomt. Je ziet ze op dode stammetje, maar ook wel op de grond. Deze soort groeit vooral op rotte stronken van naaldbomen.

KLEVERIG KORAALZWAMMETJE " Calocera viscosa "


Een op de grond levende soort die op het Kleverig koraalzwammetje lijkt is de Sikkelkoraalzwam. Het is een matig algemene soort. De soort is lichtgeel en heeft U vormige uiteinden

SIKKELKORAALZWAM " Clavulinopsis corniculata "


In een gedeelte waar veel Eiken stonden groeiden op de grond veel Kleine bostrechterzwammen. Deze soort groeit het liefst op een zandige bodem op rottend eikenblad.

KLEINE BOSTRECHTERZWAM " Clitocybe candicans "


Een lastige familie om te determineren, maar ik vermoed dat dit de Levermelkzwam is. De soort groeit het liefst op arm voedselarm  zand onder naaldbomen.

LEVERMELKZWAM " Lactarius hepaticus "


Deze melkzwam kwam ik tegen onder Dennenbomen. Ik vermoed dat het de Rimpelende melkzwam is. Heb er niet van geproefd of aan gezeten want ik vind dat ook anderen van deze paddenstoel mogen genieten. Deze soort leeft het liefst onder Dennen.

RIMPELENDE MELKZWAM " Lactarius theiogalus " ?


Daar waar Eiken groeien vindt je vaak ook de Kaneelkleurige melkzwam. Deze soort groeit het liefst daar waar Eiken staan.

KANEELKLEURIGE MELKZWAM " Lactarius quietus "


De Melksteelmycena is een algemene soort die je op de grond tussen het mos kan waarnemen. Ze zijn goed te herkennen doordat als je ze afbreekt wit beginnen  te bloeden. De soort groeit op rottend hout van loof en naaldbomen.

MELKSTEELMYCENA " Mycena galopus "


De Melksteelmycena kent ook een albino variant waarvan ik een klein exemplaar ben tegen gekomen.

WITTE MELKSTEELMYCENA "  Mycena galopus var. candida "


Ook de Streepsteelmycena komt in dit gebied voor. Duidelijk herkenbaar aan de groefjes in de steel. De soort leeft op stronken en dode takken bij voorkeur van de Eik.

 

STREEPSTEELMYCENA "  Mycena polygramma "


In de gedeeltes waar Dennen groeiden leven groepjes Donzige mycena. Herkenbaar aan de donzige steel. Deze soort groeit bij voorkeur op de grond onder Dennenbomen.

DONZIGE MYCENA " Mycena amicta "


De Helmmycena is een algemene soort die op veschillende plaatsen in dit gebied wordt aangetroffen. Leeft het liefst, meestal als bundel, op rottend hout bij voorkeur van loofbomen.

HELMMYCENA " Mycena galericulata "


Op een boomstronk kwam ik een mooi stelletje Draadsteelmycena's tegen. De soort groeit op dood hout of strooisel.

DRAADSTEELMYCENA " Mycena filopes "


Onderweg wandelend naar het natuurgebied kwam ik in het mos groeiend het Honinggeel mosklokje tegen. De soort groeit op schraal mossig grasland. 

HONINGGEEL MOSKLOKJE " Galerina pumila "


Onderweg in het mossige gras naast het Honinggeel mosklokje groeiden ook Paarsharttrechtertjes. Ook deze soort houdt van schraal mossig grasland.

PAARSHARTTRECHTERTJE " Rickenella swartzii "


Eveneens onderweg naar De Zandstuve groeide in het mossige gras het Oranjegeel trechtertje. 

ORANJEGEEL TRECHTERTJE " Ricknella fibula"


Ook de Gewone fopzwam is in dit gebied vertegenwoordigd. Deze soort groeit het liefst onder loofbomen op de grond.

 

GEWONE FOPZWAM " Laccaria laccata "


Naast het pad op een dode boomstronk kwam ik fraaie exemplaren tegen van de Scherpe schelpzwam. Deze soort groeit het liefst op dode stronken bij voorkeur van de Eik.

 

SCHERPE SCHELPZWAM " Panellus stipticus "


Aan de noordelijke kant van het natuurgebied kwam ik een jong exemplaar van de Doolhofzwam tegen. Deze zwam groeit op dode Eik.

DOOLHOFZWAM " Daedalea quercina  "


Ook de roestvlekkenzwam leeft in dit gebied. De soort leeft op arme zandgrond onder loofbomen.

ROESTVLEKKENZWAM " Rhodocollybia maculata " 


Van de Grote stinkzwam ben ik één exemplaar tegen gekomen. Hij werd druk bezocht door allerlei vliegen om van de sporrenmassa te smullen. Deze soort leeft op de grond onder loofbomen of struiken.

GROTE STINKZWAM " Phallus impudicus "

Ook waren er Duivelseieren te vinden waaruit de Grote stinkzwam ontstaat.


Vlak naast het wandelpad kwam ik ook een mooie grote parelamaniet tegen. Deze soort leeft zowel onder naald als loofbomen.

PARELAMANIET " Amanita rubescens "


Ook de Roodbruine slanke amaniet kom je in dit gebied regelmatig tegen. De soort groeit onder loofbomen op arm zand.

ROODBRUINE SLANKE AMANIET " Amanita fulva "


Ook de Gewone hertenzwam is een soort die je in dit gebied regelmatig tegen komt. Leeft op stammen, stronken of begraven hout onder loofbomen.

GEWONE HERTENZWAM " Pluteus cervinus "


De Gewone zwavelkop was volop aanwezig en kon je treffen op boomstronken en stukken hout. Deze soort groeit in bundels op boomstronken, zowel van loof als naaldbomen.

GEWONE ZWAVELKOP "  Hypholoma fasciculare "


Ook het Waaiertje treffen we aan in dit gebied. Deze trof ik aan in het westelijk gedeelte op een open stuk. Het zwammetje groeide op een ingegraven dood stukje hout.  

WAAIERTJE " Schizophyllum commune "


Ook het Plooivlieswaaiertje ben ik op verschillende plekken tegen gekomen in dit gebied. Deze soort leeft op dode takken van loofbomen en struiken.

PLOOIVLIESWAAIERTJE " Plicaturopsis crispa "


Van de Vaalroze parasolzwam ben ik één exemplaar  tegen gekomen. Het is een op de grond levende soort.

VAALROZE PARASOLZWAM " Lepiota subincarnata "


Aan de rand van het natuurgebied in het gras kwam ik twee mooie jonge exemplaren tegen van de Tranende franjehoed. Deze soort kun je op allerlei plekken op de grond tegen komen.

TRANENDE FRANJEHOED " Lacrymaria lacrymabunda "


Onderweg naar de Zandstuve nog op het bungalowpark kwam ik een aantal jonge Grote parasolzwammen tegen. Heb ze daarna elke dag gevolgd om de ontwikkeling mee te maken. De soort leeft het liefst op voedselarme grond. De laatse foto is een groepje wat aan de andere kant van de heg stond. Mooi is te zien hoe ze zich ontwikkelen.

GROTE PARASOLZWAM " Macrolepiota procera "


Ook onderweg van het bungalowpark naar de Zandstuve naast het pad kwam ik ook een Hazenpootje tegen. Dit fragiele paddenstoeltje leeft het liefst op de grond waar stukjes hout in zitten.

HAZENPOOTJE " Coprinus lagopus "


Onderweg in het bungalowpark richting de Zandstuve kwam ik op het grasveld de Weidekringzwam tegen. Deze soort tref je vaak als Heksenkring op graslanden.

WEIDEKRINGZWAM " Marasmius oreades "


Een grote zwam die ik in dit gebied aantrof is de Eikhaas. 

EIKHAAS "  Grifola frondosa "


Ook het Eikenbladzwammetje is op de Zandstuve te vinden daar waar Eiken staan. Deze soort leeft op de grond.

EIKENBLADZWAMMETJE " Collybia dryophila "


Ook de Russulafamilie is zowel onderweg van het bungalowpark als in het natuurgebied aanwezig met veschillende soorten. Deze familie is lastig te determineren. Sommigen lijken op elkaar. Microscopisch onderzoek of proeven kan helpen. Zelf fotografeer ik alleen en laat ze ongemoeid. 

RUSSULA " Russula spec "


Aan de rand van het natuurgebied in het gras trof ik een groepje Grote kale inktzwammen. Deze soort kun je op allerlei plekken zoals bermen, weide, akkers enz. tegenkomen. 

GROTE KALE INKTZWAM " Coprinopsis atramentaria  "


Onderweg naar de Zandstuve kwam ik deze jonge Champignon tegen. Vermoedelijk de Gewone anijschampignon. Dit is alleen maar door microscopisch onderzoek vast te stellen. De soort leeft op de grond in parken,  plantsoenen en bermen.

GEWONE ANIJSCHAMPIGNON " Agaricus arvensis "


Ook de Reuzenzwam kan je er treffen en groeid aan de voet van de Beuk

Reuzenzwam "Meripilus giganteus"


In september 2020 verschillende exemplaren van de Vliegenzwam aangetroffen van heel jong tot volwassen exemplaren. Deze zijn te zien in de video.

Vliegenzwam "Amanita muscaria"


Paddenstoelen determineren is niet makkelijk omdat één soort verschillende verschijningsvormen kan hebben afhankelijk van de leeftijd of habitat waar hij op verblijft. Heb naar beste vermogen de paddenstoelen hierboven gedetermineerd. Dit door ze te fotograferen en te vergelijken in de boeken. Ze aanraken of plukken doe ik niet op een enkele keer na als er veel staan, bijv door het steeltje te breken en dan te constateren dat het een Melksteelmycena is omdat hij wit begint te bloeden of bij twijfel de lamellen aan te raken of het een Melkzwam is. Liefst laat ik ze ongemoeid zodat ook anderen ervan kunnen genieten. Hieronder zie je nog een fotoalbum waarin een aantal staan die ik niet heb kunnen determineren of waar ik twijfel heb over de determinatie. Sommigen zijn wel gedetermineerd, op een later moment. Determinatie of correcties zijn altijd welkom.


Video over Paddenstoelen van de Zandstuve bij Den Ham